श्रीमती बेक्टर यांचा जीवनप्रवास.

श्रीमती बेक्टर

उत्तर भारतातील बऱ्याच लोकांनी क्रीमिका बिस्कीट आणि इंग्लिश ओवन मैत्रीबद्दल सांगायची गरज नाही. आपल्या घराचे लग्नात सुरू केलेल्या एका आईस्क्रीम शॉप चे रूपांतर भारतातील बहुचर्चित बेकरी ब्रँडमध्ये करणारी स्त्री म्हणजे श्रीमती रजनी बेक्टर. पण यांच्या बद्दल मात्र अनेकांना माहिती नाही.

मिसेस बेक्टर फूड स्पेशलिस्टच्या IPO ला एक डिसेंबर 2020 रोजी 198 पट सबस्क्रीप्शन मिळाले. त्यांची किंमत 580 करोड इतकी होती. फक्त बिस्कीटच नव्हे तर बर्गर किंग आणि मॅकडॉनल्ड्स सारख्या फास्ट फूड चेंज साठी देखील मिसेस बेक्टर फूड स्पेशलिस्ट बनस सप्लाय करतात. आणि या सगळ्यांची सुरुवात झाली ती लुधियानाच्या एका लहान स्वयंपाक घरातून.

श्रीमती बेक्टर या कोण आहेत

रजनी बेक्टर यांचा जन्म कराची येथे झाला. भारताच्या फाळणी काळात त्या पंजाब मधील लुधियाना येथे आल्या. आणि त्या शहरात मोठ्या झाल्या आणि वयाच्या 17 व्या वर्षी त्यांचे लग्नही झाले. तीन मुलांना बोर्डिंग स्कूलमध्ये पाठवल्यानंतर त्यांनी पंजाब कृषी विद्यापीठात प्रवेश घेतला.

त्या सुरुवातीपासून उत्कृष्ट कुक आणि बेकर होत्या. त्यांनी बनवलेले आईस्क्रीम आणि केकच्या पाककृती लवकरच त्यांच्या मित्र आणि सहकारी परिवारात लोकप्रिय झाल्या आणि त्या खूप त्यांच्या नातेवाईकांना उडू लागल्या. आणि त्या सर्वांनीच बेकर्स यांना ओवन साठी तीनशे रुपये घेण्यास प्रोत्साहन केले. तीनशे रुपये चा ओव्हन आणि आईस्क्रीम सह त्यांनी घरामागील अंगणात सुरू केलेली बेकरी. 1978 मध्ये त्यांचा अंगणातील बेकरीने लोकांचे जबरदस्त लक्ष वेधण्यास सुरुवात केली. तेव्हा बेकर्स यांच्या कुटुंबीयांनी त्यांना मॅन्युफॅक्चरिंग युनिट उभारण्यासाठी 20 000 रुपये कर्ज म्हणून दिले. आणि अशाप्रकारे त्यांच्या प्रथम एक बिस्कीट ब्रँड सुरू झाला.

श्रीमती बॅक्टर यांनी क्रीम का या हिंदी शब्दावरून क्रिमी का हे नाव निवडले याचा अर्थ क्रीम पासून बनवलेले असा होतो.

घरामागील अंगण पासून ते मोठे साम्राज्य

90 व्या शतकात भारतीय खोली अर्थव्यवस्था अमलात आली होती. हा खूप मोठा बदल होता. ज्याने आईस्क्रीमला आणखी वाढवण्यास मदत केली. आणि मिसेस ब्रेकर्स या छोट्या बेकरीची ओळख देशभरात होण्याचा मार्ग मोकळा झाला.

या दशकात कंपनीने बन, बिस्किट आणि सॉस तयार करण्यास सुरुवात केली होती.

श्रीमती बेक्टर.

फास्ट फूड चैन मेक डान्स पुरवठा करण्याचा करार 1995 मध्ये केला गेला. तो एक बॅक्टर यांच्यासाठी एक यशाचा महत्वपूर्ण टप्पा होता. भारतातील फास्ट फूड चेनच्या आक्रमक विस्तारामुळे बेकटर्स यांनी क्रिमी का वाढवण्यास देखील मदत झाली.

2006 मध्ये मिसेस बॅक्टर् यांच्या क्रिमिकाने 100 कोटी रुपये कमावले. 2011 ते 2012 पर्यंत त्यांची वार्षिक विक्री 650 कोटी रुपये होती. आज ही लुधियानाची कंपनी भारतीय रेल्वे बरोबरच बर्गर किंग , पिझ्झा हट, पापा जॉन यांसारख्या आंतरराष्ट्रीय ब्रँड साठी ब्रेड, पिझ्झा बेस, सॉस आणि इतर वस्तूंचा पुरवठा करत आहे.

मिसेस बेकटर्स फुड्स चे यश हे भारतातील असंख्य महिलांसाठी प्रेरणास्थान आहे जे स्वतःचा खाद्य व्यवसाय सुरू करण्याचे स्वप्न पाहत आहेत योग्य कौशल्य आणि उत्कटतेने घराचे अंगण देखील प्रारंभ करण्यासाठी सर्वोत्तम स्थान असू शकते हे त्यांनी सिद्ध करून दाखवले आहे.

रजनी बेक्टर्स हे तिच्या सुरुवातीच्या स्वयंपाकासंबंधी प्रयोगांपासून तेFMCG उद्योगातील अग्रगण्य नाव मिसेस व्यक्तर्स पुढच्या स्थापनेपर्यंत आता 60 हून अधिक देशांमध्ये निर्यात होत आहेत.

श्रीमती रजनी बॅक्टर्स उद्योजकीय यश आणि दूरदृष्टीची एक उल्लेखनीय कथा आहे 1970 च्या दशकातील दुनिया पंजाब मध्ये श्रीमती बॅक्टर्स स्थानिक उत्सवांसाठी घरगुती आईस्क्रीम , पुडिंग्स, केक कुकीज, आणि बन्स पूर्व तिचा प्रवास सुरू केला. बेकिंग आणि सर्जेराव उत्पादनांची तिची आवड यामुळे या प्रदेशात तिचे घराघरात नाव झाले.

तिचे पतीधर्म धरमवीर बॅक्टर्स यांच्या पाठिंब्याने तिने त्यांच्या घरामागे लग्नात एक छोटी बेकरी उभारली ज्याने ब्रँडची स्थापना केली जी नंतर भारतात घरोघरी वारसा बनली. तिची सुरुवातीची गुंतवणूक मापक होती फक्त 20000 पण तिची महत्त्वकांक्षा आणि समर्पण काहीही नव्हते हा छोटासा उपक्रम मेसेज बेकटर्स फूड स्पेशालिटीज लिमिटेड मध्ये वाढला ही कंपनी आता बिस्किटे आणि बेकरी उत्पादनासाठी ओळखली जाते.

मिसेस बेक्टरची यशोगाथा ही महत्वपूर्ण टप्पे आहेत. 1945 मदतीने पंजाब मध्ये ब्रेड युनिट ची स्थापना करून दररोज 5000 भाकरीचे उत्पादन करून तिने तिचे पहिले मोठे पाऊल उचलले. जे लवकरच 50 हजार पाव झाले संपूर्ण भारतामध्ये अधिक उत्पादन सुविधांच्या स्थापनेसह कंपनीची वाढ सुरूच राहिली आणि 1996 पर्यंत ते मॅकडॉनल्डला अधिकृतपणे बर्गर बंद पुरवठा करत होते.

क्रिमीका श्रीमती बेक्टर् यांनी स्थापन केलेला ब्रँड त्यांच्या उच्च गुणवत्तेच्या बिस्किटांसाठी प्रसिद्ध आहे त्यामध्ये बोरबन सारख्या लोकप्रिय जाती आणि अनेक क्रेकर पर्याय आहेत. ब्रँड ने 550000 आउटलेट्सच्या नेटवर्कद्वारे भारतातील 23 पेक्षा जास्त राज्यांमध्ये उपलब्ध असलेले क्रेमिका आणि इंग्लिश ओवन लेबर्सच्या अंतर्गत उत्पादनांसह व्यापक वितरण प्राप्त केले आहे उल्लेखनीय म्हणजे भारत सरकारच्या कॅन्टींग स्टोर विभागासाठी क्रिमी का ही प्राथमिक बिस्कीट पुरवठा म्हणून ओळखली जाते. इंग्लिश ओवन ब्रँड ने, विशेषता प्रीमियम बेकरी विभागात स्वतःसाठी एक विशिष्ट स्थान निर्माण केले आहे बेकरी उत्पादनांची विविध श्रेणी ऑफर केली आहे आणि भारतातील त्यांच्या श्रेणीतील सर्वाधिक विक्री होणारा ब्रँड म्हणून बनला आहे.

तिच्या व्यवसायिक यशापलीकडे विशेष बेकटर्सचा प्रवास ही वैयक्तिक विजयाची आणि लवचिकतेचे ही कहाणी आहे भारताच्या फाळणीच्या वेळी घराची मध्ये सर्व काही मागे टाकून लुधियाना येथे सुरुवात करावी लागल्याने तिने सतराव्या वर्षी लग्न केल्याने तिच्या उद्योजकीय महत्त्वकांक्षाकडे वळण्यापूर्वी तिने तिच्या कुटुंबांवर लक्ष केंद्रित केले तिने तिच्या स्वयंपाक आणि बेकिंग कौशल्याचा आदर केला आणि अकेली स्वतःचा व्यवसाय सुरू केला आणि तिची आवड झोप असली.

डिसेंबर 2020 मध्ये मिसेस बेक्टरच्या फूड स्पेशलिटी सार्वजनिक झाला त्याचा IPO 198 पटीने ओवर सबस्क्राईब झाला आणि 541 कोटी रुपये जमा झालेल्या यशाने कंपनीचे मार्केट कॅप गगनाला भिडले नोव्हेंबर 2021 पर्यंत ते सुमारे 25 कोटी रुपयांपर्यंत दुप्पट झाले. 2023 पर्यंत बाजार भांडवल 6681 कोटी वर पोहोचले आहे.

श्रीमती रजनी बेक्टर् आता पद्मश्री पुरस्कार प्राप्त अनेकांसाठी प्रेरणास्थान बनवून उभे आहेत त्यांनी हे दाखवून दिले आहे की उत्कटतेने आणि कठोर परिश्रमाने आणि पाठीमागे एखादी व्यक्ती विलक्षण यश मिळवू शकते. लुधियानात मधील घरच्या स्वयंपाक घरांतून जागतिक व्यवसायाच्या टप्प्यापर्यंत तिचा प्रवास चिकाटी आणि तिचे यश खूप महत्त्वाचे आहे.

हेही वाचा – ७५ व्या वर्षी सायकलिंग करणाऱ्या निरुपमा भावे.